“Hastalıkta ve sağlıkta, iyi günde ve kötü günde, yoksullukta ve bollukta, ölüm bizi ayırana kadar…”

Bir çok nikah töreninde ya da en azından bazı film repliklerinde duyulan bir ifadedir, yukarıda yazılan ifade. Evrensel evlilik yemini olarak da kabul edenler vardır, bu ifadeyi. Duyulduğunda insanın içine işler ve duygulanmasına, mutlu olmasına neden olur. Zira bu mutluluğa atılan kocaman bir adımın ifadesidir.

Hızlıca okumak yerine durarak, düşünerek, hissederek okunduğunda; bu bir iki satırlık ifadenin kitaplara sığmayacak anlamlar yüklü olduğu görülür. Evliliğin anlamını, güzelliklerini, zorluklarını; evlilikten beklentileri ve olası yaşanacakları vurgular, bu kıymetli ifade. Bu, aslında evliliğin ve aile olmanın ruhunun, özünün ve felsefesinin kısa ama derinlemesine şahitler huzurunda eşler tarafından dile getirilmesidir.

İmzalar atılıp evlilik kurumu hayata geçince bu teorik yeminin pratik karşılığının yaşanma ve gözlenme süreci başlar. Sağlıkla birlikte hastalıklar, iyi ile birlikte kötü günler, bollukla birlikte yoksulluklar yaşandıkça; eşler nikah esnasında ortaya koydukları yemine sadakat testlerinden geçerler. Sağlık ve bolluk ne kadar sefa yüklü ise, hastalık ve yoksulluk da bir o kadar cefa yüklüdür, bu yolculukta.

Mutluluk ve güven hissetmek için başın yaslandığı eş omzu bazen hüzün ve acının tahliye merkezidir diğer eş için. Enerji ve huzur kaynağı eş farklı sebeplerle tüketen ve yoran bir kaynak da olabilir. Bu evlilik ilişkisinin doğasında vardır. Her zaman evlilikten mutluluk, sevgi ve huzur beklemek gerçekçi olmayan bir beklentidir. Evlilikte bilinmesi gereken en önemli şeylerden birisi; gerçekçi olmayan her beklentinin koynunda bir hayal kırıklığını barındırdığıdır.

Yaşam zorlayıcı olaylar ve gelişmelerle doludur ve çoğu zaman bunlar birer sürprizdir. Beklenmeyen bu kötü sürprizler eşleri ve aralarındaki ilişkiyi farklı şiddetteki depremler gibi sarsabilir. Bu sarsıntılara karşı eşlerin dayanma kapasitesi sahip oldukları bilişsel, duygusal ve ruhsal donanımlarla doğrudan ilgilidir. Sadakat, güven, sevgi, saygı, şefkat, hoşgörü, anlayış ve benzeri duygular şiddetli sarsıntılara karşı evliliğin ayakta durması için olmazsa olmaz ihtiyaçlardır.

Bazen ağır bir hastalık, bazen bir iflas durumu, bazen talihsiz bir cezaevi süreci, beklenmeyen (!) bir kayıp ya da arzu edilmeyen bir yük eşleri birbirine karşı zor durumda bırakabilir. Bir eşten dolayı diğer eş yaşam konforundan ödün vermek zorunda kalabilir. Başta ifade ettiğimiz evlilik yemini tam da bu zorluklarda devreye girer ve girmelidir. Zorluğu yaşayan ya da ona neden olan eşe yüklenmek ve zorluğu ona karşı bir koz olarak kullanmak yerine diğer eşten beklenen bu zorlukta eşine destekçi ve ortak olmasıdır.

Evlilik yolculuğu kolay olanlarla birlikte zorlu parkurları da içerir. Düz ve keyifli yollarda el ele, kol kola yürüyen eşlerin çamurlu ve yokuş kısımlarda da eşleriyle birlikte yürümesi beklenir. Eşinin koluna girmesi hatta gerekirse onu sırtlanarak yola devam etmesi gereken yerlerde bunu yapmayan eş tam bir hayal kırıklığı sebebidir. Bu aslında vefa ve sadakat sınavından sınıfta kalmanın ifadesidir, aynı zamanda.

TRT Haber’de yayınlanan “Ömür Dediğin” programında özellikle eş adayı ve eşler için ders niteliğinde çok fazla örnek bulunmaktadır. Özellikle genç eş ve eş adaylarına bu programı önemle tavsiye ediyorum. Başta yapılmış evlilik yeminlerine sayısız sadakat örnekleri ve bunlara yönelik püf noktalar, çıkılan uzun ve zorlu evlilik yolculuğunda onlara ışık tutacaktır. Evliliğin ruhunu, özünü ve felsefesini bizzat yaşayanlardan dinlemek ayrı bir keyif veriyor doğrusu.

Zor süreçlerden geçtiğini bildiğim ve tanıdığım eşlerin vurguladığı önemli ve çok değerli bir gerçek var: Aslında her zorlu süreç, fırsata çevrilebilirse eşler arasında kenetlenmeye, birlikteliklere, derin olumlu duygulara ve başta yapılan evlilik yeminine sadakatin artmasına neden olmaktadır. Bu olumlu döngü devam ettikçe de hiçbir sosyal depremin evlilik ve aile kurumlarını yıkmaya gücü yetmeyecektir.

Mahmut Aydın